Phòng và trị bệnh Newcastle (dịch tả gà)
Trong bài viết này, Nông Trại Việt (nongtraiviet.com.vn) sẽ cung cấp cho bà con những kiến thức thiết thực và cập nhật nhất về bệnh Newcastle. Đồng thời, chúng tôi chia sẻ các giải pháp phòng bệnh hiệu quả dựa trên nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học và đặc biệt là yếu tố chọn giống khỏe mạnh ngay từ đầu.
Hy vọng bài viết sẽ trở thành tài liệu hữu ích, giúp bà con nắm vững cách phòng và trị bệnh Newcastle ở gà, từ đó xây dựng mô hình chăn nuôi an toàn, hiệu quả và bền vững.
- 1. 1) Tổng quan về bệnh Newcastle
- 2. 2) Đường lây & yếu tố nguy cơ
- 3. 3) Triệu chứng nhận biết theo giai đoạn
- 4. 4) Phòng bệnh bằng An toàn sinh học + Lịch vaccine chuẩn
- 5. 5) Phác đồ hỗ trợ khi nghi ngờ/mắc Newcastle
- 6. 6) Chọn giống khỏe – “lá chắn” đầu tiên trước Newcastle
- 7. 7) Dinh dưỡng & quản lý đàn giúp tăng miễn dịch
- 8. 8) Quy trình thực hành nhanh (từ lúc nhập giống)
- 9. 9) Hỏi – đáp nhanh
Phòng và trị bệnh Newcastle (dịch tả gà) – Giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học
Newcastle (còn gọi là dịch tả gà) là bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm ở gia cầm, đặc biệt là gà. Tác nhân là Paramyxovirus typ 1 với khả năng lây lan nhanh, tấn công đường hô hấp – tiêu hóa – thần kinh và có thể gây chết hàng loạt nếu đàn không được tiêm phòng.
1) Tổng quan về bệnh Newcastle
Virus phát tán qua dịch tiết đường hô hấp, phân, người – phương tiện – dụng cụ chăn nuôi. Bệnh có nhiều thể lâm sàng; thể độc lực cao gây chết nhanh, thể nhẹ vẫn làm giảm năng suất trứng, tăng chi phí và nguy cơ bội nhiễm.
2) Đường lây & yếu tố nguy cơ
Đường lây chính
- Hô hấp: hạt khí dung từ gà bệnh, bụi chuồng.
- Tiêu hóa: nước – thức ăn nhiễm mầm bệnh.
- Tiếp xúc: dụng cụ, người ra vào, phương tiện vận chuyển.
Nguy cơ cao
- Mật độ nuôi dày, thông thoáng kém.
- Trộn đàn khác độ tuổi, không cách ly khi nhập mới.
- Vệ sinh – sát trùng không định kỳ; có chuột, chim hoang.
Lưu ý: Tuyệt đối không dùng chung máng ăn, máng nước giữa khu cách ly và khu sản xuất.
3) Triệu chứng nhận biết theo giai đoạn
| Giai đoạn | Dấu hiệu nổi bật | Việc nên làm ngay |
|---|---|---|
| Sớm | Ủ rũ, xù lông, bỏ ăn nhẹ; thở khò khè; giảm đẻ. | Bổ sung điện giải + Vitamin C; theo dõi sát; ghi nhận số cá thể bất thường. |
| Toàn phát | Tiêu chảy phân xanh/trắng; xuất huyết niêm mạc; xoắn cổ, liệt cánh. | Cách ly ngay; bắt đầu phác đồ hỗ trợ; sát trùng tăng cường; báo thú y. |
| Hồi phục | Ăn uống cải thiện; phân dần khuôn; có thể chậm lớn tạm thời. | Tối ưu khẩu phần; bổ sung men tiêu hóa – khoáng – vitamin nhóm B. |
4) Phòng bệnh bằng An toàn sinh học + Lịch vaccine chuẩn
| Mục | Yêu cầu tối thiểu |
|---|---|
| Cách ly nhập đàn | 7–14 ngày trước khi nhập vào khu chính; theo dõi thân nhiệt, phân, hô hấp. |
| Khử trùng | Phun sát trùng 2–3 lần/tuần; rải vôi bột quanh chuồng; hố sát trùng cửa ra vào. |
| Thông thoáng | Mật độ phù hợp từng lứa; có quạt, rèm che mưa tạt; nền khô ráo. |
| Thức ăn – nước | Thức ăn khô, không mốc; nước sạch (thay mỗi ngày); tách máng khu cách ly. |
| Kiểm soát người ra vào | Nhật ký khách – phương tiện; đồ bảo hộ riêng; hạn chế qua lại nhiều trại trong ngày. |
📋 Lịch vaccine Newcastle
| Tuổi gà | Loại vaccine | Đường dùng | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Ngày 1–3 | Hitchner B1 / ND-IB | Nhỏ mắt – mũi hoặc nước uống | Ưu tiên nhỏ mắt – mũi để đồng đều miễn dịch. |
| Ngày 7–10 | Lasota | Nước uống/nhỏ mũi | Tắt kháng sinh 24–48h trước – sau khi nhỏ. |
| Ngày 18–21 | ND-IB (nhắc lại) | Nhỏ mũi/khí dung | Củng cố miễn dịch hô hấp trước thay lông. |
| Tuần 6–7 | Newcastle nhũ dầu (inactivated) | Tiêm bắp | Quan trọng cho gà hậu bị – đẻ. |
| Định kỳ 2–3 tháng | Lasota/ND-IB | Nước uống/khí dung | Nhắc lại theo tình hình dịch tễ. |
💥💥 Đặt mua gà Ai Cập Vằn giống - Bấm nhận báo giá ngay 💥💥
5) Phác đồ hỗ trợ khi nghi ngờ/mắc Newcastle
- Không có thuốc đặc hiệu diệt virus. Điều trị mang tính hỗ trợ, chống bội nhiễm, giảm triệu chứng, nâng miễn dịch.
- Cách ly ngay đàn nghi mắc; phân luồng chăm sóc; dụng cụ riêng.
- Bổ trợ: điện giải + Vitamin C, B-complex, men tiêu hóa (3–5 ngày liên tục).
- Chống bội nhiễm (theo thú y): Enrofloxacin/Doxycycline/Tylosin luân phiên 3–5 ngày.
- Sát trùng tăng cường: 1–2 ngày/lần khu bệnh; xử lý phân – chất độn chuồng đúng quy trình.
- Dinh dưỡng: giảm đạm thô 1–2 ngày đầu, tăng năng lượng dễ tiêu; nước sạch luôn sẵn.
Luôn đọc hướng dẫn nhà sản xuất, tham khảo bác sĩ thú y địa phương về liều – đường dùng phù hợp.
6) Chọn giống khỏe – “lá chắn” đầu tiên trước Newcastle
Khởi đầu bằng con giống chất lượng giúp rút ngắn thời gian úm, tăng đồng đều, giảm stress và nguy cơ bùng phát bệnh. Tại Nông Trại Việt, các lứa giống được chọn lọc, theo dõi sức khỏe và hướng dẫn kỹ thuật đi kèm.
- Gà Ai Cập – siêu trứng: đẻ sớm, năng suất cao, vỏ cứng; phù hợp nông hộ; khuyến nghị tiêm đủ ND-IB, Gumboro, tụ huyết trùng.
- Gà Lương Phượng – tăng trọng tốt: tỷ lệ sống cao, thịt thơm; nuôi bán công nghiệp – thả vườn đều hợp.
- Gà H’Mông đen – đặc sản: giá trị thương phẩm cao, đầu ra ẩm thực tốt; chú trọng an toàn sinh học để giữ đàn ổn định.
- Gà Serama – cảnh, mini: thân nhỏ, đẹp; cần úm kỹ giai đoạn đầu, nhiệt ổn định.
📋 Bảng tham khảo giá gà giống tại trại
| Loại gà giống | Độ tuổi/Quy cách | Giá tham khảo (VNĐ/con) | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Gà Ai Cập | 1 ngày tuổi | 25.000 | Bấm nhận báo giá ngay |
| Gà Lương Phượng | 1 ngày tuổi | 16.000 | Bấm nhận báo giá ngay |
| Gà H’Mông đen | 1–3 tuần tuổi | 26.000 | Bấm nhận báo giá ngay |
| Gà Serama | Giống – hậu bị | 450.000 | Bấm nhận báo giá ngay |
Giá có thể thay đổi theo mùa – lứa. Vui lòng gọi 0567 44 1234 để nhận báo giá chính xác trong ngày.
7) Dinh dưỡng & quản lý đàn giúp tăng miễn dịch
- Giai đoạn úm (0–14 ngày): nhiệt ổn định; thức ăn starter dễ tiêu; nước ấm pha điện giải – vitamin ngày đầu.
- Giai đoạn dò (3–6 tuần): cân bằng đạm – năng lượng; bổ sung men tiêu hóa sau mỗi đợt vaccine.
- Hậu bị – đẻ: khoáng Ca–P, vitamin D3; nước sạch không nhiễm phèn; kiểm soát trọng lượng cơ thể.
Mẹo: Sau tiêm vaccine 24–48h, nên tăng men tiêu hóa và vitamin để giảm stress, giúp miễn dịch bền hơn.
8) Quy trình thực hành nhanh (từ lúc nhập giống)
- Chuẩn bị chuồng: sát trùng 2 lần, để khô 24–48h; bố trí đèn úm – rèm chắn gió.
- Nhập giống: chọn đồng đều, mắt sáng, chân vảy bóng; vận chuyển mát, hạn chế sốc nhiệt.
- Ngày 1: nước điện giải ấm + vitamin; kiểm tra ăn uống; ghi chép số lượng.
- Ngày 2–3: vaccine ND (Hitchner/ND-IB) theo khuyến cáo; theo dõi phản ứng 24h.
- Ngày 7–10: nhắc Lasota; giữ ấm ban đêm; vệ sinh máng uống mỗi ngày.
- Định kỳ: phun sát trùng; ghi nhật ký tiêm phòng, tiêu thụ thức ăn, tăng trọng.
9) Hỏi – đáp nhanh
Gà đã tiêm vaccine vẫn bệnh?
Vaccine giúp giảm nặng và tử vong, không bảo đảm 100% khỏi nhiễm. Kiểm tra chuỗi lạnh vaccine, cách pha, liều, thời điểm và an toàn sinh học.
Nhập giống khác lứa có sao không?
Rất rủi ro. Tách ô, cách ly 7–14 ngày; dụng cụ riêng; không dùng chung máng trong thời gian cách ly.
Thời điểm rủi ro cao?
Mùa mưa ẩm, lạnh đột ngột, biến động nhiệt – ẩm; sau vận chuyển xa; sau đợt vaccine nếu không chăm hồi phục tốt.
📞 0567 44 1234 | 🌾 Xem danh mục con giống tại Nông Trại Việt
Nông Trại Việt – Đồng hành cùng bà con từ giống tốt đến đầu ra bền vững.
© Nông Trại Việt • nongtraiviet.com.vn • Hotline 0567 44 1234 • Bài viết thuộc chuyên mục “Phòng và trị bệnh”.
